Sprookjes

Wat voor aantrekkingskracht heeft magie? Enerzijds is er de aantrekkingskracht van onbegrensde macht over de schepping: de macht om met een toverspreuk de wereld te veranderen. Anderzijds schept de mens er behagen in vreemde goden te dienen: allerwijsste tovenaars, de overwinning van het goed over het kwaad, heldenfiguren. We 'begrijpen' de wijsheid en de heerschappij van de ware God niet (lees: willen het niet begrijpen), bepalen liever zelf wat goed en kwaad is (de zondeval!), we zijn het rijk van Satan toegevallen, waar heldenrollen en geweld zegevieren.

Met dat al is het een boze droom, en God zal er over oordelen.

Om de gevallen mens te redden heeft Christus, Gods Zoon, mens willen worden, en nog verder: vernederd mens. Hij heeft onder de wereldse rechter geleden en is gekruisigd --- om vijanden met God te verzoenen. Wie in Hem gelooft, die heeft het eeuwige leven. Die wordt in Hem een nieuw schepsel, een kind van God genoemd.

God is een God van recht en liefde. Het lijden van Christus is geen heldendaad, maar een daad van liefde (niet een daad met het doel door mensen als held (Superster) afgebeeld te worden).

God is meer dan alle andere goden: Hij is de enige God. Zo kon de profeet Jona ook zeggen tegen de heidense scheepslui: ik vrees de HEERE, de God van de hemel, die de zee en het droge gemaakt heeft. Daarom moet er een uitzien zijn naar Zijn heerlijkheid, een verbondenheid aan Zijn Koninkrijk.

Subjectivisme

"Gedrag zit in de genen." Onze gedragingen worden veel bepaald door genetische aanleg. "Op de Veluwe worden maar weinig Hindoes geboren." (Minister Plasterk, 4 oktober 2008.) --- geloof heeft een nauwe band met opvoeding. (Zie ook Spreuken 4.) Geloof is ongetwijfeld zelfs te lokaliseren als hersenactiviteit. Wat deze opmerkingen zeggen: ze raken het lichamelijke om het geestelijke te verbijzonderen, te subjectiveren.

Dat is natuurlijk een drogreden. We kunnen net zo goed zeggen: "Partnerkeus zit in de genen.", "In de volksstammen van Afrika werden weinig wetenschappers geboren.", "Filosofie is te lokaliseren in het brein." --- maar dat maakt liefde, kennis en geloof niets minder universele waarden.

Van het geloof weten we: het is door het gehoor, en dat is door de prediking van het Woord (Romeinen 10:17-18) --- maar dat is geen subjectief, privé-Woord. En Paulus zegt verder van de profeten:

"Hun geluid is over de gehele aarde uitgegaan, en hun woorden tot de einden der wereld."

Filosofisch inzicht

Filosofie en inzicht hebben alles met elkaar te maken. De vraag "wat doet er werkelijk toe?" begint met een concept voor "er toe doen", de vraag "wat weten we?" gaat over ons concept voor "kennis". Het is moeilijk om te zeggen of onze concepten voor "er toe doen" en "kennis" er werkelijk toe doen, en op ware kennis berusten. Hoewel we goed, dat is niet onwetend of onbekwaam tot het goede, maar in "ware kennis, gerechtigheid en heiligheid" (Heidelbergse catechismus) gemaakt zijn --- maar na de zondeval kennen we God niet meer.

Zonder een zeker 'Decartiaans' vertrouwen dat onze 'zintuigen' ons niet doorlopend bedriegen, omdat ze door een goede God gemaakt zijn, kan filosofie niet bestaan. Zonder gegeven inzicht is àlle filosofie een betekenisloze stroom woorden. Het goede rust niet in handen van de filosoof -- gelukkig niet --, maar in Gods hand. Bij christelijke filosofie past dus bescheidenheid.