Effectief christen-zijn

Eerder schreef ik over een christelijk perspectief op de drie eerste principes uit het boek 'The seven habits of highly effective people' van Stephen R. Covey. Het tweede deel van het boek van Covey gaat over hoe je met anderen goed samenwerkt om iets te bereiken. Hoe moet je daar als christen tegen aankijken?

De principes van Covey voor samenwerken zijn:

• "Denk win-win": zoek naar de motivatie van anderen en combineer die met die van jezelf.
• "Zorg ervoor dat je eerst begrijpt, daarna om begrepen te worden": luister eerst goed naar de ander voordat je met je advies of oordeel komt.
• "Zoek synergie": wees open voor nieuwe mogelijkheden die ontstaan bij de samenwerking met anderen.

Welke principes uit de Bijbel en uit het onderwijs van Jezus hebben hiermee te maken?

Allereerst is het opvallend dat er een verschil is tussen hoe God tot ons sprak vóór de komst van Jezus, en daarna. Vóór de komst van Jezus sprak God tot enkele personen (zoals Mozes, of David, of Elia) die Zijn boodschap doorgaven aan de rest. Er was minder sprake van samenwerken dan van leiden, leiderschap die van Gods Geest kwam.

Ná de komst van Jezus staat er dat de leiding van Gods Geest aan iedereen wordt gegeven: aan jong en oud, aan alle posities in de samenleving (Joël 2, 28). Dat betekent niet dat er aan leiderschap een einde komt, maar wel dat het minder voorop staat. Jezus zelf gaf het voorbeeld van dienend leiderschap: Hij die Gods Zoon is, de Schepper die naar Zijn schepping kwam om die te verlossen, liet ons zien hoe we elkaar moeten dienen. Bij de laatste maaltijd voordat Hij zou sterven aan het kruis, stond Jezus op van de tafel om de voeten van zijn discipelen te wassen.

"Ziet u in wat Ik aan u gedaan heb? U noemt Mij Meester en Heere, en u zegt het terecht, want Ik ben het. Als Ik dan, de Heere en de Meester, uw voeten gewassen heb, moet ook u elkaars voeten wassen. Want Ik heb u een voorbeeld gegeven, opdat ook u zult doen zoals Ik voor u heb gedaan. Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Een dienaar is niet meer dan zijn heer, en een gezant niet meer dan hij die hem gezonden heeft. Als u deze dingen weet, zalig bent u als u ze doet." (Johannes, 13)

De principes van samenwerking die Jezus ons toont zijn heel gevoelig (benoemen existentiëlere aspecten van samenwerken dan Covey):

• Laat zien hoe groot God is in je leven: wees volmaakt, wees geduldig, zoek rechtvaardigheid, wees vreedzaam, wees rein van hart, wees barmhartig
• Wees nederig en dien de ander; veroordeel eerst jezelf voordat je anderen veroordeelt
• Heb je naaste lief als jezelf, zelfs mensen die je minder liggen of zelfs vijandig gezind zijn, zoals ook God de zon laat opgaan over goede en slechte mensen; vergeef zoals God jouw vergeven heeft
• Wees (als volgelingen van Jezus) ondanks alle verschillen en imperfecties één met God en één met elkaar
• Vertel alle mensen het evangelie van Jezus

Het is belangrijk te beseffen dat echte ruimte voor het liefhebben van je naaste er pas is als je God boven alles liefhebt. Anders blijf je toch maar op je eigen dingen gericht. Dat kun je leren uit het antwoord van Jezus op de vraag: "Wat is het grootste gebod?":

Een wetgeleerde vroeg om Hem te verzoeken: Meester, wat is het grote gebod in de wet?
Jezus zei tegen hem: U zult de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw verstand. Dit is het eerste en het grote gebod. En het tweede, hieraan gelijk, is: U zult uw naaste liefhebben als uzelf. (Mattheüs, 22, 35-39)