GPT en de toekomst van deze wereld

Na de lancering van ChatGPT, DALL-E en de demo van GPT-4 is het hard nodig om te bezinnen op wat kunstmatige intelligentie ons gaat brengen en hoe we daarmee om moeten gaan.

ChatGPT en DALL-E (de plaatjesgenerator) zijn online uit te proberen. De ervaring die ik heb als ik deze applicaties gebruik en de demo's van het nog veel krachtigere GPT-4 zie, is dubbel: enerzijds een "wauw"-gevoel, anderzijds ook een rilling over mijn rug. 

De angst die ik ervaar is vooral omdat ChatGPT even goede, zelfs betere antwoorden kan geven dan een mens. Dat komt natuurlijk omdat ChatGPT en GPT-4 alle menselijke kennis en creativiteit die online staat tot hun beschikking hebben in minder dan een seconde. Daarmee weet ChatGPT dus meer feitjes en argumenten dan wie dan ook van ons (ook al maakt het algoritme af en toe wat fouten). Dat betekent ook dat er vanaf vandaag allerlei applicaties en apparaten kunnen worden gemaakt die dezelfde "meer dan menselijke" vaardigheden hebben. Het is dus vandaag mogelijk een robot te maken die op alle vlakken intelligenter is dan een mens, het enige wat nog ontbreekt om zo'n robot nog gevaarlijker te maken is motorische vaardigheden en wellicht een stukje snelheid in signaalverwerking. Natuurlijk, dit is wat overdreven, het kan nog even duren, maar het kan ook snel gaan. De open brief om AI-experimenten nu even te pauzeren om eerst na te denken over betere wetgeving snap ik best. 

In eerste instantie moest ik ook wel een beetje lachen om deze open brief omdat ik erin las dat niet-menselijke breinen de wereld gaan overnemen. Dat is een wereldbeeld wat vrij ver weg ligt van het christelijke. Wij geloven dat mensen gemaakt zijn naar het beeld van God, en dus niet pure machines zijn zoals AI-programma's. Een deel van de mens zou je best kunnen vergelijken met een machine, of een set van levende cellen die op een perfecte manier samenwerken, maar een ander deel van de mens is zijn geest en zijn leven zelf (zijn 'ziel'). Machines zullen nooit echt leven zoals dieren, want ze hebben geen 'ziel': die kan alleen God scheppen. Machines hebben nooit een geest: ze hebben hoogstens een brein en een machinaal geheugen, maar nooit een levende geest. Vandaar dat ik de overname van de wereld door niet-menselijke breinen meer zie als fantasie van mensen die het christelijke wereldbeeld hebben losgelaten en machines als de volgende stap in de 'evolutie' zien. 

Anderzijds denk ik dat deze krachtige AI-machines door mensen misbruikt kunnen gaan worden als machtsmiddel of als middel tot het kwade. Daarom zie ik de toekomst wel een beetje somber in voor deze aarde. Als deze nieuwe macht in verkeerde handen komt... of liever gezegd, wanneer deze nieuwe macht in verkeerde handen komt, zullen de gevolgen groot zijn. 

Tegelijkertijd ben ik niet somber over de toekomst. Jezus Christus zal terugkomen en alle kwade machten teniet doen, ook de macht van de laatste wereldheerser waarover gesproken wordt in het bijbelboek Openbaring. Het evangelie van de verlossing van onze zonden zal gepredikt blijven worden tot de laatste dag. En Gods Koninkrijk van vrede komt met de dag dichterbij.

Tot die dag moeten we verstandig met deze nieuwe technologie omgaan. Daarbij wil ik een aantal suggesties doen van hoe Gods goede geboden van toepassing kunnen zijn op GPT:

1. Allereerst, we moeten goed nadenken voor welk doel we deze krachtige technologie gebruiken (en laten gebruiken door anderen, als we er toepassingen van maken). We kunnen het heel goed gebruiken om onze doelen te bereiken, maar wat als ons doel zelf niet zo'n goed doel is? Voorheen moest je mensen vragen om je daarbij te helpen, maar met GPT heb je geen kritisch klankbord meer tegenover je. Natuurlijk geldt dit voor elke techniek, maar het is goed dit nog een keer te bedenken voor een nieuwe techniek als GPT. Het is daarbij ook goed te beseffen dat GPT veel rekenkracht kost en dus weer een nieuwe aanslag op de goede schepping is.
2. We moeten ervan bewust blijven dat GPT niet altijd de waarheid vertelt, ook al lijkt het systeem nog zo betrouwbare en mooie antwoorden te geven. OpenAI schrijft er zelf over: "It is important to keep in mind that this is a direct result of the system's design (i.e. maximizing the similarity between outputs and the dataset the models were trained on) and that such outputs may be inaccurate, untruthful, and otherwise misleading at times." Het is mooi dat OpenAI hier voor waarschuwt. Er zijn twee redenen voor onbetrouwbaarheid. De eerste is dat dit machine is die tekst genereert, zonder daarbij logisch na te denken, en daardoor kunnen er foutjes insluipen. De tweede is dat elk antwoord gebaseerd is op alle menselijke antwoorden waarmee het getraind is, en dat het kan zijn dat een meerderheid daarvan onjuist is voor een specifiek onderwerp. De door God gegeven normen en waarden zullen voor de meeste antwoorden niet leidend zijn, maar de normen en waarden van de meerderheid (en van de 'neutrale' regels die OpenAI voor GPT heeft ingesteld). Toch ben ik er bang voor dat mensen bijna onbegrensd zullen gaan vertrouwen op GPT in hun alledaagse gebruik, simpelweg omdat de meeste antwoorden heel goed zijn, mooi klinken en een precies antwoord op je vraag geven.
3. Er ligt ook een gevaar van luiheid op de loer, van het niet meer gebruiken van je eigen door God gegeven gaven. God gaf ons brein en onze creativiteit niet voor niets. Hij wil niet dat we puur gaan leven van de creativiteit en kennis die online staat en door GPT is verwerkt. Dat zal ons namelijk beroven van de kansen om vanuit de door God gegeven waarden en normen te redeneren.