Een voorbeeld is verveling. Het is dom om dan afleiding in iets te zoeken wat je uiteindelijk 'alleen maar doet omdat je je verveelt', het is veel beter om even afstand te doen van de reflex tot afleiding en na te denken over wat je mist, en proberen te genieten van iets prachtigs om je heen (zoals de natuur).
Soms is het ook gewoon nodig een verlangen te cultiveren. Een voorbeeld wat ik bij moraalfilosofie leerde was het mogelijk onvervulbare verlangen van een echtpaar naar kinderen. De boodschap van Epicurus: probeer niet de werkelijkheid aan te passen, maar pas je verlangens aan.
Maar volgens mij is meestal het probleem dat we niet eens weten wat we zoeken. En sorry, simpele antropologieën zoals van Freud (levensdrift en doodsdrift) of van Deleuze en Guattari (genot in het koppelen van de vele 'machientjes' waar het lichaam uit zou bestaan) volstaan voor mij niet. Natuurlijk is het wel mogelijk om alle menselijke verlangens volgens deze modellen min of meer te beschrijven, maar zulke modellen lijken altijd een abstractie te maken van de diepte en toestand van menselijke gevoelens.
Weten dat en wat je verlangt betekent dat je soms moet wachten. Ik bedoel hier niet mee te zeggen dat het leven vooral uit terughouden moet bestaan, want er bestaat evengoed vervulling van verlangen waar je met overgave van kunt genieten (als goede gaven van God).
Voor christelijke filosofie betekent dit wel ook de erkenning van een verlangen dat nooit vervuld zal worden in dit leven, een 'verwachting' of 'hoop'. De realisatie dat het onmogelijk is hier complete vrede met alles te hebben, geeft weer de mogelijkheid tot rust.
Zo schrijft ook de apostel Paulus (aan het einde van de eerste brief aan Tessalonica):
Onderzoek alles op zijn waarde en houd vast wat goed is. Ga elk soort kwaad uit de weg. Wij vragen dat God, die een God van vrede is, u in alle opzichten heiligt, en dat heel uw persoon, naar geest, ziel en lichaam, onberispelijk bewaard blijft tot de komst van onze Heer Jezus Christus.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten