zaterdag 29 augustus 2009

Christelijk filosofisch ideaal

Wat heeft Jeruzalem met Athene van doen? Theologie kan niet apart van tijd en plaats worden gearticuleerd, schrijft David Hill Scott in het artikel "A Vision of Veritas". Intellectuele isolatie is geen deugd. Stellingen over de waarheid moeten geformuleerd worden. Verliest het Christelijke standpunt daarmee iets van zijn vastheid, als deze stellingen aan kritiek worden onderworpen? Juist niet, stelt Scott, de formulering van deze standpunten is de enige mogelijkheid voor de ontwikkeling ervan, en de ontwikkeling van standpunten zal ze juist sterker maken. Bovendien doet het ontbreken van een formulering het Christelijke standpunt afbreuk: "an intentional lack of Christian formulation is, in fact, a formulation. No philosophy is, de facto, a philosophy—albeit a very unpersuasive one."

De taak van Christelijke filosofie is het bieden van "an alternative to the anarchy of the modern mind". Christelijke filosofie moet zich onderscheiden door eenheid, 'synthesis', tegenover de onsamenhangendheid ('intellectual disarray') van het anti-supernaturalistische denken van de seculiere filosofie. Deze idealen werden vertolkt door de 'integrationistische' beweging onder het Puritanisme in Engeland in de zeventiende en achttiende eeuw, beschrijft Scott:
"This unified view of the academy had no bifurcation of rationality and spirituality, no separation of science and ethics, nor the isolation of learning from life endemic to education today."


Christelijke filosofie kan niet zomaar meedoen met de trends van de seculiere filosofie. Een christelijke filosoof moet onafhankelijk, integer en moedig zijn. Alvin Plantinga in het artikel "Advice to Christian Philosophers" (1984), schrijft:
"[M]y plea is for the Christian philosopher, the Christian philosophical community, to display, first, more independence and autonomy: we needn't take as our research projects just those projects that currently enjoy widespread popularity; we have our own questions to think about. Secondly, we must display more integrity. We must not automatically assimilate what is current or fashionable or popular by way of philosophical opinion and procedures; for much of it comports ill with Christian ways of thinking. And finally, we must display more Christian self-confidence or courage or boldness. We have a perfect right to our pre-philosophical views: why, therefore, should we be intimidated by what the rest of the philosophical world thinks plausible or implausible?"


Ook Plantinga beschrijft de taak van Christelijke filosofie als niet enkel bevattend een verdediging van standpunten en weerlegging van aanvallen op het Christelijk geloof, maar ook juist gericht op een rijker gedachtegoed dan wat de seculiere agenda bevat.
"[T]he Christian philosophical community need not devote all of its efforts to attempting to refute opposing claims and or to arguing for its own claims, in each case from premises accepted by the bulk of the philosophical community at large. It ought to do this, indeed, but it ought to do more. For if it does only this, it will neglect a pressing philosophical task: systematizing, deepening, clarifying Christian thought on these topics."


Ook filosofie is een 'goddelijk beroep'. Scott verzucht in zijn artikel:
"Today occupational depression is at epidemic levels today even among Christians. I never cease to hear other Christian lay men and women discouraging reflect that they wish they could spend their working hours doing something of real "eternal significance" such as "the ministry.""
Juist filosofie kan de veronderstelde dichotomie van geloof en weten doorbreken, en daarin de integrationele boodschap overbrengen voor het Christelijke leven. Dat is dus wat Athene met Jeruzalem van doen heeft.