De laatste tijd is heel duidelijk geworden dat onze welvaart in Nederland ten koste gaat van de natuur en van mensen elders op deze aarde. De klimaatverandering is het aangrijpendst voor de warmste gebieden, zoals Afrika, waar een hogere temperatuur meer droogte en meer hongersnood en meer onleefbare gebieden betekent. En er is een verband tussen stijgende temperatuur en broeikasgassen, en tussen broeikasgassen en onze industrieën (al dan niet in een ander land), ons vervoer (al dan niet vanuit een ander productieland), onze vliegvakanties, ons stroomverbruik. Ik wil het liever niet bij een klaagzang laten, maar ook nadenken wat goed is om te doen. We geloven in een ontfermende God Die onze misstanden wil vergeven.
Wat kunnen we concreet veranderen? Hieronder een lijst met algemene ideeën die ik zal proberen uit te breiden:
| Wat niet meer | Waarom niet meer | Wat wel |
|---|---|---|
| Je huis en schuur vol hebben met allerlei huishoudelijke apparaten en ander elektrisch gereedschap | Vervuilende en kostbare productie, gebruik van elektriciteit, niet 100% hergebruik dus afval | Bedenken wat je met je handen kunt doen, tevreden zijn met wat minder gemak en met weinig of geen techniek in huis |
| Internetgebruik als vanzelfsprekend beschouwen | Gebruik van elektriciteit van grote datacenters, 4G, 5G en WiFi, productie/afval van smartphone en PCs, duizenden internetkabels door de oceaan en land | Zoeken van offline alternatieven die geen stroom kosten, geen wegwerpsmartphones |
| Elke dag vlees, snoep, drankjes en ander luxe en overdadig eten | Hogere belasting van de aarde voor vleesproductie, vervoer van fabriek, veel voedsel weggegooid | Water drinken, eten wat je in je eigen tuin verbouwt en zelf maakt |
| Etensrestjes weggooien | De aarde uitputten door meer productie | Altijd bewaren en eten wat je over hebt |
| Elke dag warm douchen met veel zeep | Watergebruik, energieverbruik, productie en afval van zeep | Wassen als het nodig is met minder en kouder water en zeep alleen als het nodig is (water maakt 99% of meer schoon) |
| Alles kopen wat je leuk vindt | Vervuilende en kostbare productie, afval | Alleen kopen wat hoognodig is, hergebruiken, en wat zo sterk is dat je het aan de volgende generatie kunt doorgeven |
| Gebruik maken van online superwinkels die zo snel mogelijk overal bezorgen | Internetvervuiling, vervoersvervuiling | Langs een lokale boer of winkel gaan |
| Zo goedkoop mogelijk kopen | Vervuilende productie, vervuilend vervoer, slechte kwaliteit dus meer afval, uitbuiting van zwakkeren door kinderarbeid en unfair trade | Zo biologisch/ecologisch en fair trade en lokaal mogelijk kopen |
| Vooral gericht te zijn op winst | Unfair trade, uitbuiting van de aarde | Eerst nadenken over wat je baan en bedrijf over 30 jaar voor positief verschil heeft gemaakt voor de verwaarloosde schepping en voor alle mensen die direct of indirect betrokken zijn |
| Altijd de laatste mode dragen | Vervuilende en kostbare productie, afval, ook van microplastics uit polyester, unfair trade | Eenvoudige en fair trade kleding van biologisch geproduceerde stoffen die je vaker gebruikt |
| Alles weggooien waar een krasje of scheur of deukje in zit, bijvoorbeeld elk kopje dat een oor mist | Vervuilend afval, vervuilende en kostbare productie | Alleen wegdoen wat volkomen onherstelbaar en onbruikbaar is geworden (ook voor andere doeleinden), en erover nadenken of het product wel duurzaam was |
| Elke dag de auto gebruiken | Vervuilende en kostbare roductie, gebruik van brandstof of elektriciteit, uitlaatgassen (bij niet-elektrisch) of fijnstof van banden en wegdek, niet 100% hergebruik dus afval | Dichter bij familie wonen en sociaal netwerk dichtbij vormen, dichterbij werk zoeken, korte afstanden fietsen of lopen |
| De wereld afreizen met vliegtuigen | Vervuiling | Tevreden zijn met je eigen land voor vakantie en met één wereldreis |
Zoals je kunt zien, is er een groot aantal gebieden waar ons gedrag beter kan, en moet het radicaal anders. Die gedragsverandering zal ons veel gaan kosten. Toch is dat nodig en is dat het waard. En zoals de apostel Paulus aan de gemeente van Rome schreef:
"De nacht is ver gevorderd en de dag is nabijgekomen. Laten wij dus de werken van de duisternis afleggen en de wapens van het licht aandoen." (Rom. 13)
