Waarom moest God mens worden?

Tien jaar geleden, op Goede Vrijdag, schreef ik over het lijden en sterven van Jezus. Vandaag wil ik opnieuw stilstaan bij de vraag waarom Jezus, Gods Zoon, mens werd en moest lijden en sterven. Waarom zou de eeuwige God mens worden? En waarom moest Gods Zoon als mens vernedering ondergaan en zelfs sterven? Kon God niet een ander middel gebruiken, omdat Hij almachtig is? Als je erbij stilstaat is het inderdaad verbijsterend dat Gods Zoon de menselijke natuur heeft aangenomen en voor ons is gestorven. Maar waarom geloven we het dan toch?

De Bijbel geeft heel duidelijke aanwijzingen voor waarom Jezus, Gods Zoon, mens werd en stierf aan het kruis. Allereerst heeft Jezus, Gods Zoon, plaatsvervangend geleden voor onze zonden. Met Zijn offer nam Hij de openstaande schuld weg en reinigt Hij ons geweten. Niets kan ons geweten voor altijd reinigen van onze zonden en van de herinneringen aan onze zonden, dan het ene offer van Gods Zoon dat Hij Zelf wilde geven voor onze zonden. Het geeft ons de volle zekerheid van het geloof dat we verlost zijn van onze zonden. (Hebr. 1:1, 9:14, 10:22, Matt. 1:21, 3:15, 20:28)

Niet alleen bevrijdt Hij ons van de schuld, ook maakt Hij ons gebrekkige leven uit het geloof, dat nog steeds met zondige gedachten gepaard gaat, voor God goed. Niemand van de heiligen is zelfs na geloof in dit leven heilig in eigen gedachten en werken - dat weten we allemaal als we eerlijk zijn. Zijn heilige leven, Zijn onschuld staat voor Gods ogen als Hij naar ons kijkt die door Hem zijn verlost. Daarom alleen worden we heiligen genoemd: door het heilige leven van Jezus voor God. De wet heeft nog nooit iemand tot volmaaktheid gebracht. Het lijden en sterven van Jezus Christus, onze Heere, voor onze zonden, brengt ons nader tot God omdat het een betere hoop op God geeft. (Hebr. 5:7-9, 7:19, 10:1-4, 13:21)

Ook heeft Jezus door Zijn dood degene overwonnen die ons inde greep van het oordeel van de dood hield, de duivel. Hij bevrijdde ons van de aanspraak die de duivel op ons kon maken doordat we de duivel geloofden en niet God, en de wil van de duivel deden in plaats van Gods wil. (Hebr. 2:14)

Door mens te worden gaf Jezus, Gods Zoon, het perfecte voorbeeld voor hoe wij moeten leven en hoe wij door veel lijden in Gods Koninkrijk zullen komen. Geen enkel mens, geen enkele profeet was zonder zonden. We weten dat uit ons eigen leven wel dat we onszelf heel mooi voor kunnen doen maar altijd zondig blijven in ons hart, nog afgezien van dat we door onze daden in zonden kunnen vallen. Mozes werd woedend en overtrad Gods gebod. David pleegde overspel en moord. Elia werd moedeloos en wilde liever sterven. Maar Jezus heeft geen enkele zonde begaan, want Hij was Gods Zoon en was gehoorzaam aan Zijn Vader. Zijn leven elke dag te bestuderen geeft ons kracht. Hij is de Leidsman en Voleinder van het geloof. (Hebr. 1:10, 12:2, Matt. 5:10-12, 17:5, 23:7)

De Heere Jezus is ons voorgegaan naar Zijn Vader in de hemel. Hij heeft de weg gebaand voor ons. Wij zijn in Gods Koninkrijk welkom, omdat we door Hem gekocht zijn en Hij voor ons instaat. (Hebr. 6:19-20, 10:20)

Jezus Christus wil als God en tegelijk mens voor ons als bemiddelaar voor God zijn. Hij staat tussen de zondige mens en de heilige God in als de enige heilige Mens die ooit op aarde leefde. Wij weten dat Hij ons kent. Hij reinigt onze gebeden als die zwak zijn of met verkeerde, egoïstische of hoogmoedige gedachten bevlekt zijn. Hij bidt voor ons dat ons geloof niet ophoudt in verzoekingen. Hij bad voor Petrus toen die Hem verloochende. (Hebr. 7:22, 7:25, 9:15)

Door Jezus' leven kunnen we de genade en barmhartigheid van God duidelijker zien dan ooit tevoren. Dat is beiden in Zijn daden en in Zijn prediking. We zien hoe Hij melaatsen aanraakte en genas, hoe Hij bij zondaars at en ze zich bekeerden. We zien hoe Hij blinden het gezicht gaf (en wij die blind zijn voor God, het gezicht geeft op God). We zien hoe Hij doden levend maakte (en hoe dood zijn wij, totdat Gods Geest ons levend maakt om Hem te dienen). We zien hoe Hij onze zwakheid kent en weet, en wil vergeven. Hij is gekomen als de Goede Herder die zijn verloren schapen opzoekt. (Hebr. 2:17, 3:1, 4:14-16, 13:20, Matt. 8:17, 13:37, 28:19)

Deze verlossing was door God al vanaf het begin van de wereld bekendgemaakt aan de heiligen voordat Jezus geboren werd. Jezus kwam om alle beloften van God te vervullen. Hij is de Gezalfde, de Koning van de vrede, die een eeuwig Koninkrijk van vrede zal brengen. Hij is de vervulling van de belofte van eeuwig leven door Zijn opstanding uit de dood. Hij vervult op een betere manier de bloedoffers die aan God gebracht moesten worden als een symbool van het hemelse. (Hebr. 8:5, 9:23, Matt. 1:15, 1:23, 8:17, 13:17 enz.)

Laten we oppassen dat we niet doen alsof we dit niet begrijpen. Laten we deze grote verlossing van God niet voorbij laten gaan! We worden daarvoor gewaarschuwd (Hebr. 2):

"Want als het woord dat door engelen gesproken werd, al bindend was en elke overtreding en ongehoorzaamheid rechtvaardige vergelding ontving, hoe zullen wij dan ontvluchten, als wij zo'n grote zaligheid veronachtzamen, die in het begin door de Heere is verkondigd, en die aan ons is bevestigd door hen die Hem gehoord hebben? God heeft er bovendien mede getuigenis aan gegeven door tekenen, wonderen en allerlei krachten, en gaven van de Heilige Geest, overeenkomstig Zijn wil."

Laten we ons hart niet verharden voor dit evangelie (Hebr. 3):

"Daarom, zoals de Heilige Geest zegt: Heden, indien u Zijn stem hoort, verhard dan uw hart niet, zoals bij de verbittering, op de dag van de verzoeking in de woestijn. Daar hebben uw vaderen Mij verzocht; zij hebben Mij op de proef gesteld en Mijn werken gezien, veertig jaar lang. Daarom ben Ik toornig geworden op dat geslacht en heb gesproken: Altijd dwalen zij met hun hart, en zij hebben Mijn wegen niet gekend. Daarom heb Ik in Mijn toorn gezworen: Mijn rust zullen zij niet binnengaan!

Zie erop toe, broeders, dat er nooit in iemand van u een verdorven hart zal zijn, vol ongeloof, om daardoor afvallig te worden van de levende God."

Laten we daarom met Pasen geloven in Zijn verlossing en God daarvoor loven!

Als we de Bijbel lezen zien we dus heel veel verschillende redenen voor de menswording van Gods Zoon. Waarom werd God mens? Anselmus van Canterbury (1033-1109) schreef een boek met die titel. Zijn antwoord was: Gods ontnomen eer moest door het offer van Christus betaald worden, zodat aan Gods rechtvaardigheid voldaan werd. Er zijn zoals ik hierboven heb aangetoond hiernaast nog veel meer redenen aan te dragen vanuit de Bijbel. Met al deze redenen wordt onze verwondering voor Gods genade niet kleiner, maar groter, en mogen we God een lofoffer brengen door er tijdens dit Paasfeest over te spreken.

GPT en de toekomst van deze wereld

Na de lancering van ChatGPT, DALL-E en de demo van GPT-4 is het hard nodig om te bezinnen op wat kunstmatige intelligentie ons gaat brengen en hoe we daarmee om moeten gaan.

ChatGPT en DALL-E (de plaatjesgenerator) zijn online uit te proberen. De ervaring die ik heb als ik deze applicaties gebruik en de demo's van het nog veel krachtigere GPT-4 zie, is dubbel: enerzijds een "wauw"-gevoel, anderzijds ook een rilling over mijn rug. 

De angst die ik ervaar is vooral omdat ChatGPT even goede, zelfs betere antwoorden kan geven dan een mens. Dat komt natuurlijk omdat ChatGPT en GPT-4 alle menselijke kennis en creativiteit die online staat tot hun beschikking hebben in minder dan een seconde. Daarmee weet ChatGPT dus meer feitjes en argumenten dan wie dan ook van ons (ook al maakt het algoritme af en toe wat fouten). Dat betekent ook dat er vanaf vandaag allerlei applicaties en apparaten kunnen worden gemaakt die dezelfde "meer dan menselijke" vaardigheden hebben. Het is dus vandaag mogelijk een robot te maken die op alle vlakken intelligenter is dan een mens, het enige wat nog ontbreekt om zo'n robot nog gevaarlijker te maken is motorische vaardigheden en wellicht een stukje snelheid in signaalverwerking. Natuurlijk, dit is wat overdreven, het kan nog even duren, maar het kan ook snel gaan. De open brief om AI-experimenten nu even te pauzeren om eerst na te denken over betere wetgeving snap ik best. 

In eerste instantie moest ik ook wel een beetje lachen om deze open brief omdat ik erin las dat niet-menselijke breinen de wereld gaan overnemen. Dat is een wereldbeeld wat vrij ver weg ligt van het christelijke. Wij geloven dat mensen gemaakt zijn naar het beeld van God, en dus niet pure machines zijn zoals AI-programma's. Een deel van de mens zou je best kunnen vergelijken met een machine, of een set van levende cellen die op een perfecte manier samenwerken, maar een ander deel van de mens is zijn geest en zijn leven zelf (zijn 'ziel'). Machines zullen nooit echt leven zoals dieren, want ze hebben geen 'ziel': die kan alleen God scheppen. Machines hebben nooit een geest: ze hebben hoogstens een brein en een machinaal geheugen, maar nooit een levende geest. Vandaar dat ik de overname van de wereld door niet-menselijke breinen meer zie als fantasie van mensen die het christelijke wereldbeeld hebben losgelaten en machines als de volgende stap in de 'evolutie' zien. 

Anderzijds denk ik dat deze krachtige AI-machines door mensen misbruikt kunnen gaan worden als machtsmiddel of als middel tot het kwade. Daarom zie ik de toekomst wel een beetje somber in voor deze aarde. Als deze nieuwe macht in verkeerde handen komt... of liever gezegd, wanneer deze nieuwe macht in verkeerde handen komt, zullen de gevolgen groot zijn. 

Tegelijkertijd ben ik niet somber over de toekomst. Jezus Christus zal terugkomen en alle kwade machten teniet doen, ook de macht van de laatste wereldheerser waarover gesproken wordt in het bijbelboek Openbaring. Het evangelie van de verlossing van onze zonden zal gepredikt blijven worden tot de laatste dag. En Gods Koninkrijk van vrede komt met de dag dichterbij.

Tot die dag moeten we verstandig met deze nieuwe technologie omgaan. Daarbij wil ik een aantal suggesties doen van hoe Gods goede geboden van toepassing kunnen zijn op GPT:

1. Allereerst, we moeten goed nadenken voor welk doel we deze krachtige technologie gebruiken (en laten gebruiken door anderen, als we er toepassingen van maken). We kunnen het heel goed gebruiken om onze doelen te bereiken, maar wat als ons doel zelf niet zo'n goed doel is? Voorheen moest je mensen vragen om je daarbij te helpen, maar met GPT heb je geen kritisch klankbord meer tegenover je. Natuurlijk geldt dit voor elke techniek, maar het is goed dit nog een keer te bedenken voor een nieuwe techniek als GPT. Het is daarbij ook goed te beseffen dat GPT veel rekenkracht kost en dus weer een nieuwe aanslag op de goede schepping is.
2. We moeten ervan bewust blijven dat GPT niet altijd de waarheid vertelt, ook al lijkt het systeem nog zo betrouwbare en mooie antwoorden te geven. OpenAI schrijft er zelf over: "It is important to keep in mind that this is a direct result of the system's design (i.e. maximizing the similarity between outputs and the dataset the models were trained on) and that such outputs may be inaccurate, untruthful, and otherwise misleading at times." Het is mooi dat OpenAI hier voor waarschuwt. Er zijn twee redenen voor onbetrouwbaarheid. De eerste is dat dit machine is die tekst genereert, zonder daarbij logisch na te denken, en daardoor kunnen er foutjes insluipen. De tweede is dat elk antwoord gebaseerd is op alle menselijke antwoorden waarmee het getraind is, en dat het kan zijn dat een meerderheid daarvan onjuist is voor een specifiek onderwerp. De door God gegeven normen en waarden zullen voor de meeste antwoorden niet leidend zijn, maar de normen en waarden van de meerderheid (en van de 'neutrale' regels die OpenAI voor GPT heeft ingesteld). Toch ben ik er bang voor dat mensen bijna onbegrensd zullen gaan vertrouwen op GPT in hun alledaagse gebruik, simpelweg omdat de meeste antwoorden heel goed zijn, mooi klinken en een precies antwoord op je vraag geven.
3. Er ligt ook een gevaar van luiheid op de loer, van het niet meer gebruiken van je eigen door God gegeven gaven. God gaf ons brein en onze creativiteit niet voor niets. Hij wil niet dat we puur gaan leven van de creativiteit en kennis die online staat en door GPT is verwerkt. Dat zal ons namelijk beroven van de kansen om vanuit de door God gegeven waarden en normen te redeneren.