Een nieuwe ecologische ethiek

Naar aanleiding van een artikel over milieubeleid in het Reformatorisch Dagblad stuurde ik een ingezonden brief (20 november geplaatst) met ongeveer de volgende inhoud.

In het artikel over milieubeleid werden vooral de termen 'rentmeesterschap' en 'duurzaamheid' werden gebruikt. Het eerste woord gaat over het tijdelijk beheer van iemands bezit, en kan gebruikt worden als een vergelijking voor hoe we de aarde tijdelijk mogen bebouwen en ervoor zorg dragen. Het woord 'duurzaamheid' gaat erover hoe we ervoor zorgen dat de volgende generaties geen nadelen ondervinden van onze daden. Beide termen kunnen wat kil en 'economisch' overkomen. Het lijkt alsof we ons alleen maar zorgen maken over hoe de aarde een blijvende bron kan blijven, en dat we nauwelijks beseffen wat 'schepping' betekent en dat we zelf ook schepselen van God zijn. Is het voor ons geen tijd voor een nieuwe ecologische ethiek?

Bij het nadenken over zo'n ethiek heb ik het gebed dat Jezus Christus zijn discipelen heeft geleerd (dat begint met het aanspreken van God als 'onze Vader in de hemel') als vertrekpunt genomen:

• 'Uw Naam worde geheiligd': we moeten voor alles belijden dat God de Schepper van deze aarde is, dat Zijn verstand in de schepping ons verstand bij het onderwerpen ervan ver te boven gaat. Bij elke daad (ook dingen die we gewend zijn) moeten we ons afvragen: heb ik wel respect, of liever vrees en ontzag voor de wijsheid in Gods schepping?
• 'Uw Koninkrijk kome': we moeten niet op het hier-en-nu gericht zijn, en al helemaal niet onze rijkdom en macht proberen te vergroten.
• 'Uw wil geschiedde': God heeft Israël bepaalde wetten gegeven voor het behoud van de natuur, zoals het sabbatsjaar, het verbod om te vermengen, de spijswetten. Zouden wij er niet eens over denken om die te houden? Of denken we het beter te weten dan de Schepper van hemel en aarde?
• 'Geef ons elke dag ons dagelijks brood': ervaren we ons brood nog als gift? Of stellen we hoge eisen aan wat de aarde ons opbrengt? (Kopen we alleen komkommers die niet krom zijn en fruit waar geen plekjes op zitten?)
• 'Vergeef ons': ons past een schuldbetoon omdat ook wij christenen de aarde hebben uitgebuit en op schandelijke wijze met Gods schepping zijn omgegaan voor onze luxe of gemak.
• 'Leid ons niet in verzoeking': we belijden dat we nog steeds vatbaar zijn voor de verleiding van het respectloos beheersen of gebruiken van de schepping.

We bidden of God onze ogen wil openen voor hoe wij met Zijn kunstwerk om mogen gaan, of we nu op kantoor werken en ons eten in de supermarkt kopen of dat we zelf de aarde mogen onderwerpen.